Ik voel me de laatste week blijer
Want ik slaap eerder, dieper en langer. Na ongeveer twee jaar lang een slaapstoornis te hebben gehad waarbij ik pas rond drie uur s’ nachts insliep, rond zeven uur ‘s morgens gewekt werd door mijn kinderen en ook nog eens een paar keer per nacht wakker werd, verklaar ik mezelf genezen. Van mijn slaapstoornis. En van mijn depressie. Want het houdt met elkaar verband.
Slaaptekort en depressie hangen met elkaar samen
Gek dat niemand me dit ooit heeft verteld de afgelopen jaren. Want neurobioloog Peter Meerlo van de Rijksuniversiteit Groningen heeft dit al een decennium geleden onderzocht. Op ratten. In een laboratoriumsetting hield hij die arme ratten uit hun slaap. Wat bleek? Hun hersenen veranderden. Na een week lang slechts vier uur slaap te hebben gekregen, waren de effecten op de rattenhersenen al aantoonbaar. De hersenen werden namelijk minder gevoelig voor de neurotransmitter serotonine. En serotonine heeft weer invloed op je stemming. Het slaaptekort veroorzaakte ook dat belangrijke hersengedeelten voor stemmingen en emoties minder goed gingen functioneren. Ik heb het in eerdere blogs ook over deze hersendelen gehad*. Ze dragen de sierlijke naam ‘amygdala’. Door slaapgebrek konden die prachtige amygdala bij onze rattenvrienden hun werk niet meer aan. En dat leidde tot een depressie.
Te weinig slaap maakt depressief
Bij onderzoek onder mensen was al duidelijk geworden dat depressieve mensen vaak slaapproblemen hebben, maar het was onduidelijk of dit een oorzaak was of een gevolg. Uit het rattenonderzoek uit 2007 blijkt dat depressie wordt veroorzaakt door slaaptekort.
Dat is ook wat er met die ratten gebeurde. Gewoon door te weinig slaap, verder veranderde er niets aan hun situatie, werden ze hartstikke depressief. Zielig wel voor de ratten. Gelukkig mochten ze daarna weer elf uur per nacht slapen. Beetje bij beetje reageerden hun hersenen weer normaal op serotonine en werden de kooien weer bevolkt door vrolijke ratten. En weet je wat ook zo apart was?
Herstelslaap duurt net zo lang als de periode van slaaptekort
Om te herstellen van slaaptekort moesten de ratten net zo lang bijslapen als de periode dat ze slaaptekort hadden gehad. Pas na een week herstelslaap verscheen op de rattensnuitjes weer een glimlach. Hoe dat precies zit met langere perioden van slaaptekort zoals bij mij, daar ging het onderzoek niet over. Maar duidelijk is dat je met een weekendje bijslapen er niet bent als je chronisch slaaptekort hebt.
Dus ik blijf mezelf overdag activeren om mijn serotonine op peil te houden. Door te sporten of te wandelen. En in de avond neem ik de tijd voor een uitgebreid slaapritueel om mijn melatonine zijn werk te laten doen. Door (proberen) niet meer te eten na het avondeten, me te onthouden van koffie in de avond, te douchen, mijn favoriete yogavriendin Danielle Collins te beluisteren – of één van haar concullega’s – en sinds kort ben ik er ook achter dat lezen me naar een diepe slaap helpt**. Zo ben ik vóór de klok van 12 naar dromenland. Volg ik eindelijk het advies op dat mijn oma me als puber altijd voorhield: “De uren voor 12 tellen voor twee.” Ik had een betweterige oma. Gelijk had ze. In dit geval 🙂
Bronnen:
Noten:
* Die amygdala zijn best heel gevoelig kom ik achter. In een van mijn eerdere blogs kun je lezen over de relatie tussen AD(H)D en de amygdala: Mijn hersenen zijn te klein. Een andere blog laat zien hoe emotionele verwaarlozing van invloed is op de amygdala: Emotionele verwaarlozing tijdens jeugd verandert hersenen.
** In deze blog schrijf ik over de invloed van slaap op ADHD en burn-out. Je vindt er ook een link naar een nuttige yoga-oefening om in slaap te vallen.
Arianne Huntington onderstreept op basis van wetenschappelijk onderzoek het belang van slaap en rust voor herstel. Ze geeft tevens praktische tips om je slaap te verbeteren wat dit maakt tot een boek waarbij je daadwerkelijk in slaap valt. Klik hier voor een inkijkexemplaar.
