Het is stil in huis
Zojuist zijn mijn kinderen naar hun vader gegaan. Zij zijn alleen stil als ze slapen. Drie weken lang hoorde ik hun gestommel, gebabbel en gekibbel. Nu hoor ik niets anders dan mijn eigen ademhaling. Want ik mediteer. Al 26 dagen volgens InsightTimer, de app die ik hiervoor gebruik.
Ik volg geleide meditatie
Iemand wees me op deze meditatie app en het is fantastisch. Tegen de achtergrond van een rustig muziekje vertellen kalme stemmen me fijne dingen waarvan ik ontspan en opvrolijk. Geleide meditatie heet dit. Dat is zoiets als meditatie voor beginners. En ik zou mezelf niet zijn als ik niet grondig de gezondheidsvoordelen van meditatie napluis. Zit je er klaar voor? Aan het einde van deze blog vind je een geleide meditatie die ik speciaal voor jou heb ingesproken (moet ik nog doen hoor, maar ik beloof het alvast, heb ikzelf ook iets om naar uit te kijken). Eerst ga ik je vertellen wat ik heb gevonden over de effecten van meditatie. En hoe dit is onderzocht.
Effecten van meditatie meetbaar via hersenscan
In 2019 deden wetenschappers onderzoek naar de effecten van meditatie op je brein nadat je drie maanden hebt gemediteerd. Dit deden ze via een EEG-scan van de hersenen. Uit dit onderzoek werd duidelijk dat mensen na die drie maanden meditatie hun aandacht beter kunnen verdelen over de prikkels vanuit hun omgeving. Zelf heb ik dat effect nog niet gemerkt, maar misschien waren mijn kinderen te prikkelend voor me. Daarbij komt dat ik slechts een maand bezig ben met meditatie.
Wat me wél opvalt, is dat ik nieuwe inzichten krijg. Deze inzichten komen opeens bij me op, als een niet te miskennen helderheid in mijn gedachten. Laat ik eens uitzoeken of dit eveneens een effect is van meditatie.
Verschillende meditatievormen verschillend effect
Ik luister momenteel naar een interview op YouTube met psychiater en onderzoeker Dirk Geurts. Hij legt uit dat onderzoek laat zien dat het effect afhankelijk is van de vorm van meditatie die je toepast. Er zijn verschillende meditatievormen met elk een eigen effect op je brein. Aandachtsmeditatie, zoals mindfulness, brengt je meer aandacht. Zo simpel is het. Natuurlijk is dit effect gemeten in de hersenen. Een gebied dat zich erop richt de aandacht vast te houden, de singular cortex, is actiever na meditatie. Vanuit het interviewfilmpje heb ik een foto gemaakt van de singular cortex, zodat je de locatie van dit stukje van de hersenen met eigen ogen kunt aanschouwen. Dit is dus één van de effecten van meditatie.
1. Meditatie vergroot je aandacht
Waarschijnlijk doe ik een andere vorm van meditatie, want ik krijg nieuwe inzichten. Dirk licht toe dat als je een meditatie doet die is gericht op wat hij noemt ‘open awareness’, een meditatievorm waarbij je je aandacht heel erg verbreed, dat dan een ander hersengebied actiever wordt. Dit hersengebied heet de insula. De insula zorgt ervoor dat je nieuwe input krijgt, zoals Dirk dat noemt. Dat is de werking van meditatie die ik heb ervaren. Dit begrijp ik, want wanneer ik luister naar die rustgevende stemmen, dan vertellen ze me opbeurende opbouwende positieve dingen waardoor ik opbeurende opbouwende positieve inzichten krijg die me helpen. Het plaatje hieronder showt je waar de insula zich bevindt.
2. Door meditatie krijg je inzichten
Je kent nu twee gebieden in je hersenen waarop meditatie effect heeft. Echter, zo legt Dirk uit, jouw brein verwerkt informatie niet per gebiedje maar dit verloopt via zogenoemde netwerken. Er is bijvoorbeeld een netwerk dat vooral in rust aanstaat, als je ff niets doet. Dat heet het default mode netwerk, zoals zo prachtig te zien is op de volgende foto.
Daarnaast bestaat er een netwerk dat belangrijk is wanneer er iets heftigs gebeurt. Dit netwerk zorgt ervoor dat je gealarmeerd bent en draagt de bijzondere naam ‘salience’ netwerk. Weer een ander netwerk is een netwerk dat je helpt te plannen in plaats van dat je handelt naar je impulsen. Het mooie van meditatie is, dat het ervoor zorgt dat die netwerken makkelijker met elkaar kunnen samenwerken. Op deze manier sla je niet door in een bepaald netwerk, maar zet je het netwerk in dat past bij de situatie.
Als mijn kinderen bijvoorbeeld vervelend (tegen me) doen, dan kan ik eenvoudigweg overstappen van het salience netwerk op een ander netwerk, bijvoorbeeld het planmatige netwerk of die default mode. Ga ik bijvoorbeeld een gesprekje met ze aan of ik neem één van hen uit de situatie of – soms beter nog – ik ga zelf weg. Dan ga chillen op mijn slaapkamer. Sinds een maand is dit het luisteren naar een geleide meditatie. Hierdoor temper ik de emoties van mijn kinderen of die van mezelf, net wat ik het hardste nodig acht.
3. Beter omgaan met emoties na mediteren
Dit alles blijkt gewoon uit wetenschappelijk onderzoek. De komende weken kan ik dit nog niet oefenen op mijn kinderen, want ze zijn er niet, maar dat is eigenlijk wel goed, want het resultaat laat nog een maand op zich wachten, zo zegt Dirk.
Na 8 weken mediteren merkbaar resultaat
Dirk zegt dat na acht weken mediteren je hersenen dusdanig veranderd zijn, dat je bovenstaande effecten merkt. Dat is redelijk snel toch? Hij benadrukt dat het effect afhangt van de vorm van meditatie die je toepast. Nou, dan ga ik nog maar even door met een meditatie die ik laatst deed waarbij ik me richt op mijn ademhaling zodat ik me beter kan focussen. Die ademhalingsmeditaties voeg ik toe aan mijn mediatieprogramma, want de meditaties met fijne rustgevende stemmen die me mooie dingen vertellen vind ik ook geweldig.
Om resultaat te kunnen bemerken, dien je in die acht weken een half uur per dag te oefenen met meditatie, tweeënhalf uur per week in een groep te mediteren én een keer een stiltedag te houden. Dat halve uur per dag red ik, ik zit namelijk op drie kwartier gemiddeld volgens InsightTimer. De groepsmeditatie van tweeënhalf uur ga ik regelen, maak ik een super klein groepje van twee personen. Die stiltedag ga ik verder uitzoeken, want ook al ik vind het nu behoorlijk stil zonder mijn kinderen, ik vermoed dat dit niet is wat Dirk hiermee bedoelt.
Ik lees net dat je een stiltedag het beste doorbrengt zonder telefoon en zonder gebruik van sociale media. Dat zou moeten lukken. Daarnaast lees ik dat je ongeveer vier meditaties doet van een uur en verder ben je … stil. Volgens de websites die ik heb geraadpleegd duurt een stiltedag van tien uur ’s ochtends tot vier uur in de middag. Dat zijn slechts zes uurtjes, dat kan ik vast. Ik zie nergens dat je de stiltedag in je eentje moet doen dus ik ga iemand vragen die samen met mij wil stil zijn. Een niet zo saai iemand 😉.
Zara’s meditatie bij AD(H)D
Vraag hier gratis aan: Zara’s meditatie bij AD(H)D
Bronnen:
Nemokennislink
Stilte Nedwerk (voorbeeld van meditatie op stiltedag)