Onderprikkeling bij AD(H)D

Ik kan letterlijk niet wachten

Want dan ga ik me vervelen. Eerder schreef ik een blog over mijn moeite met ontspannen en waardoor dat volgens mij komt. Eén verklaring die ik hiervoor heb, is dat ik me verveel bij wachttijd. Echter, ik verveel me ook bij wat ik noem ‘lege tijd’, zoals bij het uitvoeren van saaie taken. Ik kan me moeilijk ertoe zetten deze dingen te doen omdat ik ze vervelend vind. Op een interessant forum over AD(H)D kreeg ik een prikkelende reactie op mijn blog, namelijk dat ik waarschijnlijk last heb van onderprikkeling. Die term had ik wel eens eerder gehoord, maar ik had deze nog niet in verband gebracht met mijn moeite om te ontspannen. En ik vind het wel een treffende benadering.

Tijdens het wachten ben ik onderprikkeld

Wat bij mij gebeurt en vermoedelijk bij vele AD(H)D’ers, is het volgende. Terwijl ik aan het wachten ben, of tijdens saaie activiteiten, krijgen mijn hersenen te weinig prikkels waardoor ze zich gaan vervelen. Samen met mij. En dan denk ik: “Kom, laten we lol trappen met zijn allen.” Het jammere is, dat als mijn hersenen en ik plezier aan het maken zijn, die saaie taak blijft liggen. Op zich is dat niet zo erg zou je zeggen, een saaie taak die nog wat blijft liggen. Het punt is dat dit met best veel saaie taken het geval is en op die manier stapelen ze zich op tot een grote hoop aan saaie taken. Als de hoop een heuvel is geworden, of nog erger, een berg, kan het gebeuren dat mijn hoogtevrees gaat opspelen en ik me geïntimideerd voel. Daardoor krijg ik hinder van het tegenovergestelde van onderprikkeling en voel ik me juist overprikkeld. Daarbij geldt dat mijn drang naar het zoeken van afleiding tevens nieuwe activiteiten oplevert die eveneens tot overprikkeling kunnen leiden. Het luistert dus heel nauw om precies voldoende prikkels te hebben voor een goede balans.

Dit sluit aan bij een blog die ik een paar jaar geleden schreef over het belang van een juiste verhouding in je hersenen van de neurotransmitter dopamine. De kern van die blog is eigenlijk heel logisch. Je hersenen mogen niet te veel maar ook niet te weinig dopamine bevatten. Dat gegeven had ik ook nog niet gekoppeld aan ‘lege tijd’ en onderprikkeling.

Die blog over mijn moeite met ontspannen is een praktische blog terwijl de blog over dopamine en dat die in balans moet zijn wat theoretischer van aard is. Nu ga ik met je erover mijmeren. Komen we vast ergens in het midden uit. Want hoe zit het nu met die dopamine en onderprikkeling en ‘lege tijd’?

Bij onderprikkeling hebben je hersenen te weinig dopamine

Als je hersenen te weinig dopamine bevatten, dan ben je in feite onderprikkeld. En dat gebeurt dus in die ‘lege tijd’, als je aan het wachten bent of bezig bent met iets wat je hersenen vervelend vinden. Als ik het schematisch uiteenzet, kom ik tot het volgende:

Een mogelijk gevolg van die onderprikkeling is, dat je nieuwe impulsen gaat zoeken waardoor je hersenen weer te veel dopamine kunnen krijgen. Dat is ook niet handig, want dan raak je juist overprikkeld en dat heeft dezelfde uitwerking als onderprikkeling namelijk dat je je niet kunt concentreren op wat je eigenlijk wilt doen.

Ik snap het als je dit best veel informatie vindt die ook nogal saai neigt te zijn. Speciaal voor jou heb ik daarom een filmpje toegevoegd van ADHD-Nederland. Het gaat over overprikkeling en onderprikkeling bij AD(H)D.

Hoe kom je van onderprikkeling af zónder overprikkeld te raken?

Tja, als ik het wist, had ik geen last meer van onderprikkeling. Maar goed, ik ga toch wat experimenteren met je.

Vaak worden medicijnen voorgeschreven om die dopamine op te hogen. Ik ben met medicatie gestopt vanwege de negatieve bijwerkingen die ze voor me hadden. Maar misschien helpen medicijnen jou wèl.

Wat ik ook heb gehoord en probeer toe te passen, is dat het helpt wanneer je jezelf activeert gedurende die lege tijd. Ik heb hiertoe de nogal aparte gewoonte ontwikkeld om hardop tegen mezelf te praten. Dat houdt me bij de les. Het in het vooruitzicht stellen van een beloning, helpt me soms ook. Maar het meest behulpzaam zijn twee dingen*.

Ten eerste werkt het voor me om de grote taak haalbaar te maken waardoor ik makkelijker aan iets begin. Hoe doe je dat? Ik ga dit uitleggen door je mee te nemen in een taak waarbij ik grote tegenzin ervaar om hem uit te voeren.

1. Maak je saaie taken haalbaar

Deze taak betreft mijn douche. Sinds een maand of drie produceert mijn douche alleen nog maar lauw water. Mijn dochters klagen steen en been en zelf heb ik eveneens hinder ervan. Niet in de laatste plaats omdat ik wens dat het geklaag stopt. Bovendien heb ik gemerkt dat ik een liefhebber ben van een warme douche, net als mijn dochters.

Tot dusver heb ik lukraak enkele acties uitgevoerd om te kijken of het probleem eenvoudig verholpen kon worden, maar tevergeefs. Zo heb ik de druk van mijn ketel gecontroleerd, die was prima, heb ik mijn verwarming ontlucht, dat bleek niet nodig, en heb ik uitgezocht of ik een monteur kon betalen, dat kon ik niet. Wat wel bijdroeg aan de oplossing, was de uitkomst van het gesprek dat ik vorige week voerde met mijn psycholoog. We zijn aan het kijken hoe ik mijn berglandschap aan taken kan omvormen tot mierenhoopje.

Mijn psycholoog en ik spraken af dat ik een voor mij monsterlijke taak opknip in kleine taken die voor mij te overzien zijn. Dan kan ik steeds een vinkje zetten als ik iets heb afgerond waardoor ik de vorderingen zie die ik maak. Dit stimuleert me om door te gaan en – ook al doe ik misschien een maand erover – de taken af te maken.

Het advies van mijn psycholoog heb ik toegepast op mijn douchetaak. Afgelopen weekend heb ik de eerste kleine taak uitgevoerd. Dat was: langsgaan bij de Gamma om na te vragen hoe het zit met mijn douchekraan. Daar trof ik een behulpzame wijze man die ervan genoot stapsgewijs met mij door te nemen wat ik moet doen om de thermostaatkraan te herstellen, want dat was het euvel naar zijn mening.

Zijn raad was om allereerst de thermostaat te controleren. Dat is de volgende stap die ik moet uitvoeren en natuurlijk vind ik die saai en vervelend. Weet je wat, ik doe het nu, samen met jou. Momentje. Hiermee kom ik meteen op het tweede punt dat me helpt om saaie taken te voltooien.

2. Maak je saaie taken aantrekkelijk

Okay, ik sta gezellig met jou voor mijn douchekraan. Het is een Grohe, dat schijnt een uitstekend merk te zijn, aldus de wijze man van de Gamma. Hieronder heb je hem in beeld. Links kun je regelen hoe hard de waterstraal is, rechts bevindt zich de temperatuurregelaar, die bij mij bij de 38-graden stand lauw water geeft :-(.

thermostaatkraan

Volgens de wijze Gamma-man kan het probleem veroorzaakt worden door de doucheslang of douchekop. Om na te gaan of dit het geval is, dien ik de doucheslang en – kop van de kraan af te draaien en vervolgens de kraan aan te zetten om te voelen of het water nog steeds lauw is. Als het water warmer wordt, is het mysterie ontrafeld. Nou, ik heb het gedaan en mijn kraan ziet er momenteel als volgt uit.

thermostaatkraan zonder doucheslang

Je moet heel goed kijken, maar er komt water uit de kraan. En dat is helaas nog steeds lauw. Ik heb de watertemperatuur – op advies van de wijze man – gedubbelcheckt met het water van de kraan bij de wasbak. Ook daarvan heb ik een foto voor je.

test via gewone kraan

“Au”. Ik concludeer dat de temperatuur van deze kraan aanzienlijk hoger is. Positief aan dit resultaat is, dat ik weet dat mijn doucheslang en douchekop in orde zijn. Jammer genoeg is een nieuwe thermostaatkraan kostbaarder dan een nieuwe doucheslang of douchekop.

Maar goed, wellicht gaat het alsnog goedkomen, want ik ga een nieuwe actie uitvoeren. De wijze Gamma-man adviseerde me de temperatuur van de thermostaatkraan aan te passen. Hiervoor moet je aan een schroefje draaien dat aan de rechterzijde zit van de thermostaatkraan. Tijd voor een kiekje daarvan zodat je een goed beeld hebt.

temperatuur bijstellen

Nou ja goed beeld, het zeepbakje zit in de weg dus het is een beetje gefrutsel waarbij ik probeer met een schroevendraaier het schroefje te draaien. In eerste instantie gaat die schroef compleet eruit waardoor ik het hele handvat in mijn handen heb. Dat wil ik natuurlijk niet. Mijn pogingen om het handvat op dezelfde plek terug te plaatsen, mislukken evenmin. Het rooskleurige hieraan is dat het dopaminelevel in mijn hersenen behoorlijk is gestegen door de spanning. “Zou ik de kraan nog aan de praat krijgen?” Ik draai het schroefje weer op de kraan en doe een nieuwe temperatuurtest. Wow, de watertemperatuur is gestegen. Rest me alleen nog de doucheslang weer te bevestigen en ik heb de klus geklaard.

Een gevoel van trots doorstroomt mijn lichaam. Ik krijg het daardoor al een stuk warmer. Toch knaagt er iets bij me. “Waarom heb ik het nog koud ondanks mijn warme gevoel?”, praat ik hardop in mezelf. Ik kijk om me heen. Oeps, er is nóg ergens water gekomen, dat had ik in de hitte van de strijd niet gevoeld. Kijk maar mee.

water is nat

De onderkant van mijn broek is normaliter licht van kleur. Alles is nat. Ik constateer plassen water in mijn badkamer op plaatsen waar ze anders nooit zijn. In mijn toenemende enthousiasme heb ik blijkbaar her en der water gemorst.

Van een berglandschap ben ik beland in een rivierengebied. Dat water mag ik allemaal opdweilen. En ik ga een droge broek aantrekken. Straks. Nadat ik mezelf beloond heb. Met het nemen van een – eigenhandig herstelde – heerlijk hete douche** en ***.

Noten:

* Bij mijn tips in deze blog heb ik me laten inspireren door dit filmpje van ADHD-Nederland over onderprikkeling.

** De douche bleek te heet te zijn afgesteld. Ik heb daarom wederom de doucheslang verwijderd en ik ben opnieuw in conclaaf gegaan met de schroevendraaier. Dit keer heb ik de temperatuur secuur gemeten met behulp van een thermometer. Het instellen op precies 38 graden is me weliswaar niet gelukt, maar met 37,5 graden voelt mijn kraan zich ook zeer vereerd.

*** Het was helaas niet afdoende om de temperatuur correct in te stellen. De kraan liet het leven. Navraag bij het Grohe servicecenter leverde me de informatie op dat ik toch een nieuwe thermostaatkraan nodig had. Inmiddels ben ik twee bezoekjes aan de Gamma verder. Ik had namelijk niet alleen een nieuwe kraan nodig, maar ook een steeksleutel om de moeren te kunnen losdraaien. Met behulp van klusadvies van wederom een behulpzaam manspersoon, heb ik de kraan succesvol gemonteerd. De nieuwe aanwinst is getest door een uiterst kritisch team. Alle teamleden hebben hem warm en spetterend onthaald.

Aanbevolen boek:

Dit boek gaat over het tegenovergestelde van onderprikkeling, namelijk overprikkeling. Het is geschreven door ervaringsdeskundigen en geeft heldere toelichting op hoe je uit je overprikkeling kunt geraken. Klik hier voor een inkijkexemplaar.

0 0 votes
Artikel waardering
Subscribe
Abonneren op
guest

0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments