Hoe kom je uit je vecht-of-vlucht reactie?

Lichaam en geest beïnvloeden elkaar

Wiebelend op een skippybal typ ik mijn eerste zinnen van deze blog. Dit doe ik op advies van mijn fysiotherapeut. Zij behandelt me omdat ik deze week het dieptepunt van mijn lichaamspijn heb bereikt. Naast de tip van het gebruiken van een skippybal als bureaustoel, heeft mijn fysiotherapeut me andere nuttige zaken aanbevolen.

Haar adviezen vind ik van toepassing op het herstellen van een burn-out. Daarom deel ik ze hier met jou. Lichaam en geest blijken nóg meer samen te werken dan ik vermoedde.

Ik ben sterk

Ik dacht: “Mijn rug is kapot of mijn heupen zijn versleten”. Mijn fysiotherapeut zegt dat mijn rug niets mankeert *. Ze heeft gezien hoe ik – tergend langzaam en met verwrongen gezicht – opstond uit de stoel in de wachtkamer en trekt snel haar conclusie. Mijn rug is sterk. Er is iets anders aan de hand.

Ik zit helemaal vast

Het middendeel van mijn rug is stijf. Bovendien stokt mijn ademhaling als ik een beweging in gang zet. Mijn hele lichaam raakt dan verkrampt. Ik was in de veronderstelling dat ik verkramp door de pijn. Mijn fysiotherapeut beweert dat de pijn het gevolg van de verkramping**. Oeps, dat is precies omgekeerd.  

“Wat maakt dat ik zo verkramp?”, vraag ik, want het is niet zo dat ik denk: “Laat ik mezelf goed vastzetten”. Ze polst naar mijn persoonlijke situatie.

Spanning veroorzaakt pijn

Ik leg haar uit dat ik sinds vijf jaar een burn-out heb en dat drie jaar geleden chronische pijnklachten daarbij zijn bijgekomen.

De afgelopen weken is mijn pijn verergerd en zijn eenvoudige handelingen moeilijk, tijdrovend en pijnlijk. Ik heb het gewoon over opstaan, mijn bed opmaken, douchen en aankleden. Ik heb nooit geweten dat er zo vaak iets van de grond is op te rapen…..

Onbewust verkramp ik

Mijn fysiotherapeut verzoekt me op de behandelbank te komen liggen op mijn rug. Onmiddellijk kom ik in actie en vijf minuten laten lig ik 😊. Ze buigt een van mijn benen en duwt die naar mijn borst. Mijn been duwt terug. Ik voel het gebeuren maar ik kan het niet stoppen.

Mijn vecht-vlucht reactie staat aan

Mijn lichaam is continu in staat van paraatheid, aldus mijn fysiotherapeut. Het is vergeten hoe te ontspannen. Ook is mijn lichaam kwijt hoe het bepaalde ogenschijnlijk simpele bewegingen kan uitvoeren zoals buigen en bukken.

Aangezien mijn geest mijn lichaam aantuurt, doe ik dit in feite zelf. En die aanhoudende spierspanning en verstijving zijn niet van de een op de andere dag gekomen.

Dit heeft zich over lange tijd opgebouwd

Volgens mijn fysiotherapeut is de verkrampte staat van mijn lichaam opgebouwd over talloze jaren. Waarschijnlijk ontstond dit lang voordat ik in een burn-out terecht kwam. Dat klinkt plausibel, want ik was dikwijls behoorlijk gestrest. Dat had ik reeds in mijn jeugd en in mijn volwassenheid is dat toegenomen.

Ontspannen is een kunst

Fijn, ik weet nu dat ik verkrampt ben. Hoe ik daarvan afkom is een tweede. Mijn geest weet weliswaar dat ik ontspanning nodig heb, mijn lichaam snapt alleen niet hoe dat werkt. Het is net of ik moet leren lopen, maar dan als volwassene. Met enkele oefeningen op zak keer ik huiswaarts***.

Buikademhaling helpt

Als ik pijn heb, dien ik via mijn buik te ademen. Dat helpt me uit de verkramping te geraken. Ik probeer dit uit. Zodra ik pijn ervaar bij het bewegen, wat eigenlijk de hele dag door is, laat ik mijn adem via mijn buik verlopen. De handelingen duren lang. Pijnloos vooroverbuigen duurt bijvoorbeeld een paar minuten. Wel merk ik dat de verkramping afneemt. Punt is dat ik soms gewoon ff dingen moet doen, dus dan heb ik pijn.

Het vergt tijd

Dat mijn spieren nog niet kunnen ontspannen, komt volgens mijn fysiotherapeut door de lange tijd waarover mijn spierspanning is opgebouwd. Het ontspannen vergt eveneens tijd. Dit klinkt logisch. Desondanks snap ik iets niet.

Loslaten doet pijn

 “Als ik slaap, ontspan ik, waarom word ik wakker met pijn?”, informeer ik. Ze heeft een verklaring hiervoor. Als je lang spanning vasthoudt en daarna loslaat, ervaar je eveneens pijn. Ze laat me een vuist maken van mijn hand en na tien seconden mag ik loslaten. De pijn blijft inderdaad eerst voortduren voordat hij wegebt****.

Ik heb niets te verliezen

Het is gewoon stijfheid en het zijn gewoon spieren die verkrampen. Bewegen én ontspannen is het devies, adviezen die evenzeer gelden voor mijn AD(H)D en burn-out. Ik heb niets te verliezen, zegt mijn fysiotherapeut, want als ik op dezelfde voet doorga, heb ik sowieso pijn. En ze gaat het me niet makkelijk maken door mijn spieren te masseren.

Ik moet het zelf doen

Dat laatste vind ik irritant, dat mag je best weten. Toch merk ik dat ik afgelopen week mobieler ben geworden. Enerzijds door de bewustwording van mijn vecht-of-vlucht reactie, anderzijds door het uitvoeren van de oefeningen, dus zo gek is haar raad niet.

Recalcitrant als ik zo nu en dan ben, want alleen ik heb het inzicht in de hele context van mijn dagelijks leven, heb ik daarnaast een pijnstillende zalf gekocht. Hiermee smeer ik me af en toe in, helemaal zelf 😊.

Noten

* Mijn rug is sterk. Wel heb ik scoliose – een verdraaiing en verkromming van mijn rug – die druk veroorzaakt op mijn rug en heupen.

** Eigenwijs als ik ben, denk ik dat de pijn niet slechts het gevolg is van de verkramping, maar dat de pijn me ook doet verkrampen.

*** De oefeningen richten zich op buikademhaling en het afwisselend aanspannen en ontspannen van mijn bekkenbodemspieren. Tevens heb ik oefeningen gekregen om mijn diepe buikspieren aan te spannen waarbij mijn overige buikspieren en mijn bilspieren NIET mogen meedoen. Tot slot heb ik oefeningen om de spieren van mijn linker onderrug te trainen. Door de scoliose is de rechterkant van mijn onderrug namelijk sterker dan aan de linkerkant.

**** Ik denk dat de pijn bij het wakker worden ook komt door de stijfheid in mijn lichaam, die na het stil liggen is toegenomen.

0 0 votes
Artikel waardering
Subscribe
Abonneren op
guest

0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments