Je buik bevat informatie over somberheid en depressie
Mijn ontdekkingsreis naar AD(H)D en depressie geeft steeds nieuwe bestemmingen. Vandaag ben ik aangeland in mijn buik. In een specifiek deel van mijn buik nog wel, namelijk in mijn darmen. Mijn darmen willen me iets vertellen. Eerder spraken ze al over mijn ADHD. Dit keer gaat het gesprek over mijn depressie. Zijn bij ADHD mijn darmbacteriën te actief, bij mijn depressie zijn mijn darmbacteriën gewoonweg weg. Niet allemaal natuurlijk, maar wel enkele behoorlijk relevante, zo blijkt uit actueel onderzoek.
Bij depressie mis je bepaalde darmbacteriën
Bij mensen die zich depressief voelen, ontbreken bepaalde bacteriesoorten. Jeroen Raes heeft dit onderzocht voor ons. Tot dusver was er alleen dieronderzoek beschikbaar, maar Jeroen heeft samen met andere wetenschappers van de KU Leuven onderzoek gedaan onder mensen. Dat was best een vies karwei, want hij heeft gekeken naar de poep van ruim duizend Belgen, ruim duizend Nederlanders en ook nog eens van mensen die zwaar depressief zijn en daarvoor onder behandeling zijn in de kliniek van de KU Leuven. Wat blijkt?
Mensen zonder depressie hebben die darmbacteriën wél
Net als bij het uitdelen van de hersenen, stond ik achterin de rij toen de darmbacteriën verdeeld werden. Nu heb ik én kleine hersenen én mis ik dus die belangrijke darmbacteriën met natuurlijk weer lastige namen zoals Coprococcus en Dialister. Ik moet echt ervoor zorgen dat ik die ergens bemachtig.
Wacht even, ik ga iets te snel. Er staat dat er een verband is tussen de aanwezigheid van depressie en de afwezigheid van dus die twee bacteriesoorten, maar er is ook een verband tussen de afwezigheid van depressie en de aanwezigheid van twee bacteriesoorten met namen als – gelukkig wederom – Coprococcus – en Faecalibacterium. Die laatste moet ik dus ook op de kop tikken lijkt me. Maar hoe pak ik dat aan? Eens kijken of Jeroen hier iets over zegt in zijn onderzoek dat afgelopen februari is gepubliceerd in Nature Microbiology.
Er is een verband tussen depressie en darmbacteriën
Oh, ik moet eerst mijn enthousiasme iets temperen, want de onderzoekers zeggen dat er weliswaar een verband tussen de samenstelling van de darmflora en depressie is, maar dat nog niet duidelijk is of de verandering in die samenstelling een oorzaak is van de depressie of dat juist de depressie ervoor zorgt dat die darmflora veranderen.
Ik kan me allebei voorstellen, dus enerzijds kan ik me indenken dat als je bepaalde happy-bacteriën mist, dat je daarvan neerslachtig wordt of erger. Anderzijds zou ik het ook snappen dat bepaalde bacteriën uit depressieve darmen wegvluchten naar vrolijkere darmen.
Toch zegt Jeroen de onderzoeker later weer iets interessants. Hij heeft twee theorieën. De ene is gebaseerd op het feit dat depressie vaak samengaat met een ontsteking in de hersenen.
Ontstekingsremmende darmbacteriën verminderen mogelijk een depressie
De eerste theorie die Jeroen aanhangt is dat een ontsteking in de darmen gelinkt is met een ontsteking in de hersenen. En dan is het leuke dat die Faecalibacterium en Coprococcus allebei een stof maken die ontstekingsprocessen in de darmen verminderen. Dus misschien moet ik beide voor de zekerheid maar op mijn boodschappenlijstje zetten.
Dan zegt Jeroen iets waardoor ik helemaal om ben. Dat is meteen ook zijn tweede theorie. Bepaalde darmbacteriën kunnen stofjes maken die belangrijk zijn voor onze hersenen, zoals dopamine en serotonine. En Coprococcus helpt bij de dopamine-stofwisseling. Dat heeft Jeroen ontdekt, cool he. Dat zou er meer op wijzen dat de verandering van die darmflora leidt tot een verandering in de productie van stoffen die zo nuttig zijn voor onze depressieve hersenen. “Maar ook voor onze ADHD hersenen!”, voegt mijn sneller kloppende hart nog toe, ondanks dat het onderzoek hier helemaal niet over gaat.
Sommige darmbacteriën spelen mogelijk een rol bij neurotransmitters
Maar ja, hoe komen die stoffen zoals dopamine dan vanuit die darmen helemaal in de hersenen? Jeroen heeft hierop het volgende antwoord. Daarvoor gebruiken die stoffen een zenuw die van de darmen naar de hersenen loopt. Deze zenuw heet de nervus vagus. Wel een vage naam voor een zenuw, maar het zou echt geweldig zijn.
En dan lees ik iets waardoor mijn hart een salto maakt. Jeroen voegt aan zijn theorieën toe dat wanneer blijkt dat de veranderde darmflora inderdaad depressie veroorzaakt, wetenschappers een nieuwe generatie probiotica kunnen gaan ontwikkelen. Probiotica waarin wel wat meer bacteriestammen zitten dan in bijvoorbeeld yoghurt.
Dat brengt me bij de heilzame werking van kefir bij stemmingsklachten. Ik neem een besluit. Ik koop geen losse bacteriën, maar wacht op die probiotische wonderdrank van die wetenschappers. Tot die tijd drink ik me blij met kefir. En met koffie, want daarover is de wetenschap – net als ik – eveneens positief gestemd.
Bronnen:
The neuroactive potential of the human gut microbiota in quality of life and depression. Nature Microbiology, volume 4, pages 623-632 (2019).
Is de probiotica van Beyuna met a 13 stammen dan goed?
Beste Getty,
Ik kan hierover vanuit mijn hoedanigheid helaas geen uitspraken doen. Wellicht helpt het als je ingrediënten van het product vergelijkt met de bacteriën die in de diverse onderzoeken aan bod komen en bij twijfel adviseer ik je te overleggen met een arts. Groetjes, Zara