Peptalk bij laag zelfbeeld

ADHD, burn-out of depressie en laag zelfbeeld

Vandaag heb ik een peptalk voor je die ik eveneens aan mezelf schrijf. Ik denk dat je veel eraan kunt hebben als AD(H)D’er, maar ook wanneer je een burn-out hebt of lijdt aan een depressie. De peptalk geldt niet zozeer voor het omgaan met symptomen van ADHD, depressie of de burn-out zelf, maar we gaan een laagje dieper.

We gaan in op het lage zelfbeeld dat vaak het gevolg is van ADHD dan wel het lage zelfbeeld dat veelal vooraf gaat aan een burn-out en depressie (1, 2, 3 en 4).

Een laag zelfbeeld kan leiden tot pleasen

Het de ander naar de zin maken, meestal ten koste van mezelf, is wat ik deed en soms nog steeds doe. Totdat ik het door heb, dan stop ik ermee. Vanmorgen kwam mijn oudste dochter me om een lening vragen voor een hele dure laptop die ik mezelf niet kan en wil veroorloven. Mijn antwoord was “nee” * .

Zo-even kwam mijn middelste dochter me storen en nadat ik twee keer een gesprek met haar had gehad over zaken waarmee ze zat, zei ik dat ik echt verder wilde en een half uur later weer tijd voor haar had. Ze kwam binnen een minuut opnieuw terwijl ik nog steeds zichtbaar druk bezig was. Ik zei “nee” **. Dit is meteen mijn eerste peptalk onderdeel.

1. Adhd? Zeg eens nee

Mijn dochters namen me mijn “nee” niet in dank af. Ze zeiden lelijke dingen tegen me. Dingen in de trant van: “Wat ben jij zielig zeg” of “Jij doet nooit wat voor me”. Dat vind ik natuurlijk niet leuk om te horen. Echter, het is onjuist wat ze zeggen en ik laat het van me afglijden. Als dit niet lukt, dan blijf ik toch bij mijn standpunt. Dan zijn ze maar boos op me, dat is dan eenvoudig weg zo.

Vanwege mijn situatie als alleenstaande moeder van drie pubers, geef ik nu voorbeelden over mijn kinderen. Dit soort situaties kunnen bovendien vóórkomen wanneer je “nee” zegt tegen een volwassene, zij het dat volwassenen hun weerstand iets subtieler zullen uitdrukken ***.

Door dergelijk gedrag van mensen uit je omgeving op het aangeven van jouw grens, kun je ervaren dat je bekritiseerd wordt – of erger nog – dat je gedrag wordt afgewezen. Dat kan een heel vervelend gevoel zijn en daarom geef ik je een tweede peptalk onderdeel.

2. Wees niet bang voor kritiek

Of mensen uit je omgeving jou bekritiseren of jouw gedrag afwijzen, dat is aan hen en dat zou niet moeten beïnvloeden hoe jij je voelt. Ik heb een trucje dat ik toepas wanneer ik me voel afgewezen en dat is dat ik de kritiek van anderen omzet naar iets krachtigs. Dit is tevens mijn peptalk onderdeel drie.

3. Bekritiseer jezelf niet

Jij weet zelf het beste wanneer je een grens dient aan te geven. Een ander gaat niet hierover. Wanneer iemand jou negatief bejegent omdat je “nee” zegt, kun je meerdere dingen doen om je niet slecht te voelen. Dat is ten eerste voor jezelf erkennen dat de negatieve reactie niets met jou als persoon te maken heeft. Op deze manier voorkóm je dat je de kritiek overneemt en jezelf als slecht gaat zien. Peptalk onderdeel vier gaat een stapje verder.

4. Kom voor jezelf op

Je kunt vervolgens voor jezelf opkomen door te zeggen dat je het oneens bent met de kritiek. Daarnaast kun je via je houding laten zien dat je het oneens bent met de kritiek, bijvoorbeeld door de kritiek te negeren of door even weg te gaan uit de ruimte.

Iets anders wat je kunt doen, is jezelf positief toespreken. Hiermee kom ik op mijn vijfde peptalk onderdeel.

5. Depressief? Richt je op iets positiefs

Ik heb gelezen dat het helpt wanneer je positieve dingen zegt tegen je spiegelbeeld. Ik heb persoonlijk meer baat bij een tussenstap en dat is het luisteren naar een fijne meditatie over mild zijn naar jezelf. Dit helpt me vooral wanneer ik me verdrietig voel, boos of machteloos. Wat hierachter zit, is vergelijkbaar met peptalk onderdeel drie, en dat is het accepteren van jezelf zoals je bent, ongeacht hoe een ander over je denkt en ongeacht hoe een ander zich naar jou gedraagt.

Om nog even terug te komen op de bovenstaande anekdotes van mijn dochters. Wanneer ik deze vijf stappen heb toegepast, merk ik dat mijn dochters automatisch meebewegen. Mijn oudste dochter heeft haar aankoop van een dure laptop uitgesteld. Mijn middelste dochter heeft een briefje bij me neergelegd met haar vraag aan mij. Op een voor mij geschikt moment heb ik haar een geantwoord. Op deze manier kunnen we allebei door met wat we belangrijk vinden.

Echter, zelfs als dit meebewegen niet gebeurt, dan houd ik voet bij stuk ****. Wat ik in dat geval doe, is het toepassen mijn zesde peptalk onderdeel.

6. Zorg voor jezelf

Het gevaar van kritiek of afwijzing is dat je de indruk kan krijgen er alleen voor te staan of dat je je eenzaam kan voelen. Het is dan belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Het gaat erom dat je iets doet waarvan je opknapt. Dit kan mediteren zijn zoals ik bij peptalk onderdeel vijf noemde. Verder kunnen een dutje of een wandeling wonderen verrichten bij me.

Het helpt mij daarenboven weleens als ik iets voor mezelf koop. Onlangs ben ik daarmee een beetje uit mijn slof geschoten ;-). Dit brengt me om mijn zevende peptalk onderdeel in geval van een laag zelfbeeld.

7. Durf te ontvangen

Ik stond op het punt om iets voor mezelf aan te schaffen waarvoor ik mijn spaargeld moest aanspreken. Toen zei een erg leuke meneer in mijn omgeving dat hij me dat graag kado wilde doen. Voor kerst. Ik was perplex, want dat is een dure aanschaf. Ik moest hardop lachen en liet hem weten dat het te kostbaar was voor een kerstgeschenk. Hierop nam hij wat gas terug omdat hij me niet wilde overrompelen.

Vervolgens kocht ik een gewichtig kerstkado voor hem, althans ik vroeg hem toestemming of ik dat voor hem mocht kopen, want ook dat was een prijzig presentje. Hij greep zijn kans en zei me: “Ja hoor, als ik dat andere kado voor jou mag kopen!” Toen dacht ik: “Ik durf te ontvangen” en ik heb het toegestaan. Van het weekend komt het in mijn bezit, ik kan niet wachten. Maar goed, eerst geef ik je nóg een peptalk onderdeel dat ik je niet wil onthouden.

8. Burn-out? Durf te vragen

Met dit onderdeel heb ik de meeste moeite. Bij dit onderdeel is de kans op het gevoel van afwijzing namelijk het grootst. Dit is iets wat tussen mijn oren zit, want iemand mag “nee” zeggen op mijn vraag net zoals ik dat mezelf inmiddels toesta. Tegelijkertijd geldt dat wanneer ik niets vraag, de ander niet weet dat ik wel wat hulp kan gebruiken.

Ik heb slechte ervaringen met het vragen van hulp dat maakt het wat ingewikkelder. Toch ga ik ermee door, al is het maar de pakketbezorger verzoeken een zwaar pakket naar binnen te brengen. Het gewichtige kado voor die leuke meneer….

Aanbevolen boek

Heb je behoefte aan een steuntje in de rug bij het opkrikken van je lage zelfbeeld? Het boek Negatief zelfbeeld van gedragstherapeut Manja de Neef is een zelfhulpboek. Manja legt in duidelijke bewoordingen uit hoe je aan je zelfbeeld kunt werken en geeft daarbij opdrachten die je kunt uitvoeren. Het boek heeft lovende recensies ontvangen. Klik hier voor een inkijkexemplaar.